بیش از ۲۰۰ فعال مدنی و هنرمند در داخل و خارج ایران با امضای بیانیهای مشترک هشدار دادهاند که جان و سلامت زندانیان منتقلشده از اوین به زندانهای دیگر پس از حملۀ اسرائیل «در معرض خطر جدی است».
آنها در این بیانیه که روز یکشنبه ۸ تیر منتشر شد، همچنین خواستار آزادی زندانیان «پیش از وقوع فاجعهٔ قابل پیشگیری دیگر» یا دادن مرخصی اضطراری به آنها «حداقل تا تأمین شرایط انسانی» شدند.
امضاکنندگان این بیانیه که بسیاری از چهرههای سرشناس هنری و مدنی نیز در میان آنها هستند، میگویند شرایط تحمیلشده به زندانیان سیاسی «نقض فاحش موازین حقوق بشر» است و «زندانیانی که بهشکلی معجزهآسا از این حملۀ وحشیانه جان سالم به در بردند، اکنون در معرض تهدیدات و آسیبهای جدی قرار دارند».
روز دوم تیرماه، یک روز پیش از اعلام آتشبس جنگ ۱۲ روزه، برخی نقاط تهران شاهد سنگینترین حملات اسرائیل بود. اسرائیل حمله به زندان اوین را بهعنوان حمله به یکی از «نهادهای سرکوب» توصیف کرد اما هنوز توضیح بیشتری در این باره نداده است.
امضاکنندگان بیانیه حمله به زندان اوین را «مصداق جنایت جنگی» خواندهاند و اشاره به اینکه «هنوز آمار دقیقی از تلفات و مجروحان این حمله منتشر نشده است»، تأکید کردهاند «بیعملی و سهلانگاری مسئولان، منجر به وقوع فاجعهای شد که پیشبینیپذیر بود».
در روزهای پیش از حمله به زندان اوین، شمار بسیاری از خانوادههای زندانیان و فعالان مدنی خواستار آزادی مشروط آنان شده بودند، اما قوه قضاییه این درخواست را مسکوت گذاشت.
سازمان زندانهای ایران یک روز پس از حملهٔ اسرائیل به زندان اوین اعلام کرد که زندانیان اوین به سایر زندانهای استان تهران منتقل شدهاند، اما در روزهای اخیر گزارشهای متعددی از «وضعیت بسیار وخیم» زندانیان منتقلشده به زندان زنان در قرچک و زندان بزرگ تهران منتشر شده و همزمان از سرنوشت شماری از این زندانیان هیج اطلاعی در دست نیست.
در این باره منابع رادیوفردا نیز خبر میدهند که در سه روز گذشته دسترسی زندانیان در زندان بزرگ تهران به آب نوشیدنی محدود شده و تنها آب شور غیرقابل آشامیدن در اختیار آنان قرار دارد. این در حالی است که شمار بسیاری از زندانیان با مشکلات جسمی متعدد نیز روبهرو هستند و امکانات درمانی و بهداشتی «در حد نزدیک به صفر» است.
در بیانیۀ فعالان مدنی و هنرمندان آمده است صرفنظر از انتقادات جدی به فرآیندهای دادرسی و احکام این زندانیان، پرسش اساسی این است که «چرا با وجود ابزارهای قانونی موجود مانند اعطای مرخصی اضطراری یا آزادی مشروط، حقوق اولیه این زندانیان نادیده گرفته میشود؟ آیا می توان با تحمیل شرایط غیرانسانی به این زندانیان بی پناه، ادعای حفظ امنیت ملی داشت؟»
امضاکنندگان در بخش دیگری از بیانیۀ خود آوردهاند: «در میان آوارها و ویرانهها و خونهای به ناحق ریخته شده، زندانیان سیاسی دو بار قربانی میشوند؛ یک بار از سوی دشمن خارجی و یک بار توسط بیتفاوتی مسئولین داخلی.»
بالا گرفتن اعتراضها و هشدارها در مورد وضعیت زندانیان منتقلشده از اوین به زندانهای دیگر در حالی است که قوه قضاییه هنوز هیچ توضیحی در این باره منتشر نکرده و صرفاً اعلام کرده است که در حملۀ دوم تیرماه به اوین «۷۱ نفر» کشته شدهاند.